SAÇ

İşlev

Bir kişinin kafasındaki saç tellerinin sayısı kızıl saçlılar için 85.000 ile sarışınlar için 150.000 tel arasında değişir. Bu santimetrekare başına 300 ila 900 saç teline karşılık gelir Ortalama bir saç teli 0,08 mm kalınlığındadır ve her gün 0,1 mm ila 0,2 mm uzar. Saçlar uzmanlaşmış deri hücreleri tarafından üretilen sert tellerdir. Saç telleri esasen ipliksi protein keratinden oluşur ve elastik olmalarını ve nem geçirmemelerini sağlayan bir lipid tabakası ile kaplıdır. Ayrıca spesifik türüne göre saça doğal rengini veren bir melanin de içerirler.

Kalın saçlar medulla adı verilen bir en iç tabakaya sahiptir. Bu tabaka ince saçlarda bulunmaz. Bir sonraki tabaka olan korteks, kutikül adı verilen en dış tabaka ile kaplıdır. Kutikül ölü cilt hücrelerinden oluşan ve çatı kiremitleri gibi üst üste gelen pullardan oluşan sert bir tabakadır.
Bir saçın uzaması kökü tarafından başlatılır. Kök alt deriye gömülüdür ve dermal papilladaki çok küçük kan damarlarından oluşan yoğun bir ağ tarafından köke besin sağlanır. Saç matriksindeki uzmanlaşmış cilt hücrelerinden sürekli olarak saç gövdesini oluşturan yeni materyaller üretir. Kök iki kılıfla çevrelenmiştir: bir iç kılıf ve bir dış kılıf. Alt derinin üst kısmında, folikül olarak bilinen yapı arrector pili kası adı verilen bir kasa bağlıdır ve yağ bezleri saç yüzeyi için ek bir koruma tabakası sağlayan sebumu salgılar.

Saç kökündeki melanosit adı verilen pigment hücreleri saçın rengini belirleyen kahverengi/siyah (eumelanin) veya kırmızımsı-sarı pigmentler üretir. Üretilen miktar bir kişinin genetiğine bağlıdır ve kişi yaşlandıkça azalarak saçlarının griye dönüşmesine neden olur.  Doğal saç türleri de genler tarafından belirlenir. Bir kişinin saç tellerinin çapraz kesiti ne kadar yuvarlaksa saçları da o kadar düz olur. Çapraz kesit ne kadar uzunsa, saçlar da o kadar kıvırcık olur.

Saçlar üç evreye ayrılabilecek olan tekrarlanan bir döngüyle uzar. Anajen evresi olarak adlandırılan uzama evresi üç evrenin en uzunudur. Bu evre sırasında bir kök iki ila altı yıl boyunca uzamaya devam edecek olan bir saç gövdesi üretir. Anajen evresinin sonunda, döngü katajen evresi olarak bilinen bir geçiş evresine girer. Bu evrede kök küçülür, saçın uzaması durur ve sonunda saç dökülür. Bunu telojen evresi olarak adlandırılan ve üç ila dört ay süren bir dinlenme evresi izler. Telojen evresi sona erdiğinde, kök hücrelerden yeni bir saç kökü oluşmuş olur ve döngü anajen evresiyle en baştan tekrar başlar.